‘Opa is dood, opa is dood, opa is dood!’
Eén van de kleuters rent de klas binnen. Zijn moeder komt achter hem aan en legt uit dat opa inderdaad overleden is. De kleuter rent langs me en duikt in de bak met Lego.
In de kring praten we even later over zijn opa. Eén van de kinderen geeft aan dat ze thuis een kaarsje branden als iemand is overleden.  Dat vinden de kleuters een mooi idee om te doen voor ‘opa’.

‘Mijn broertje is dood’ zegt Sara.
‘Mijn hond is dood’ zegt Tim met een verdrietige blik.
‘Mijn goudvis ook’ vult Hannah aan.

Opa, broer, hond, vis, buurvrouw. Iedereen kent wel iemand die is overleden en zeker bij kleuters gaat het verhaal dan ook van de hak op de tak. En iedereen wil wel zo’n elektrisch kaarsje aanklikken.
De één praat er thuis weinig over, de ander veel. Sommige kinderen gaan vaak naar een grafje, anderen nooit. Iedereen rouwt op zijn eigen manier.

Ik denk aan mijn dochter. Toen ze in groep 1 zat kwam schreeuwend over het schoolplein naar me toegerend;
‘Mam, ik heb juf Truus even verteld dat we morgenavond feest vieren omdat opa dood is gegaan! En ook ome Anton! Mag ik nu bij Freek spelen?’
‘Uhm…’, de moeder van Freek kijkt mij vragend aan en ik zie juf Truus vanachter mijn dochter ook vragend mijn kant opkijken.
‘Vieren we feest omdat er mensen zijn doodgegaan?’ vraag ik dochterlief.
‘Nee, ja. Nou, omdat ze er niet meer zijn, maar we missen ze en we vieren dat ze er wel waren maar, nu niet meer.’

Juf Truus en de moeder van Freek kijken ons nog steeds glazig aan.
‘Tja,’ zeg ik, ‘Iets met Allerzielen, Dag van de Doden en Dia de los Muertos.’
Gelukkig helpt dochterlief me de keer goed mee en legt ze het rustig uit.

Ze vertelt dat wij elk jaar op 1 november feest vieren. We noemen het ‘Het Coco feestje of Dag van de Doden.’
‘Het feest is voor opa en oom Anton, want die zijn allebei dood’, vertelt ze.
‘En voor de hond Coco en de poes. En de twee baby’s. En ook voor de oude oma van mama... En ook voor onze kip.’

Het Coco feestje.
Ze vertelt juf over de Disneyfilm Coco waarin mensen hun overleden dierbaren herdenken met een groot kleurrijk feest. Er worden kaarsjes aangestoken, foto's neergezet en lekker gegeten.
Het feest heet Dia de los Muertos en komt uit Mexico. In Nederland hebben we een soortgelijk feest; Allerzielen. Dit is in Nederland op 2 november, dat is dag na Allerheiligen. Dat is de dag waarop katholieken de belangrijke mensen vanuit de kerk herdenken.

1 november was bij ons thuis een tijd een lastige dag omdat het de sterfdag van een dierbare is. Sinds dochterlief de film Coco heeft gezien en vond dat wij dit feest ook wel konden vieren is 1 november een feestdag geworden. We halen taart, lekkere hapjes, versieren het huis met vrolijke vlaggetjes en grappige skelettenpoppen (de botteriken, noemt zij ze).
Dochterlief is er vaak al dagen mee bezig en haar enthousiasme werkt echt aanstekelijk.

Eerst was het wat onwennig, zetten we wel foto’s neer of niet? Moeten we iets speciaals zeggen?
Gelukkig nemen kinderen dan het voortouw. Dus we spelen vaak de hele middag spelletjes en eten taart en daarna kijken we de film Coco met hapjes. Na een dikke knuffel gaat iedereen naar huis en duikt dochterlief haar bed in. Wij proosten dan vaak nog even op alle dierbaren die er niet meer zijn.

In de klas spelen de kinderen inmiddels rustig door.
Tot ineens iemand ontzettend hard begint te huilen.
Dennis zit in een hoekje van het lokaal en is ontroostbaar.
‘Mijn cavia! Is ook dood!’
De lieve schat, ik neem Dennis op schoot.
‘Wat naar lieverd’, en ik geef hem een dikke knuffel.
‘Ja, het is zo verdrietig! Hij is echt dood! Al 3 jaar!’
Er rollen dikke tranen over zijn wang en ik moet mijn best doen om een lachje te onderdrukken.
‘Zullen we ook voor de cavia een kaarsje branden?’
‘Ja, dat zou de cavia wel mooi vinden’, beaamt Dennis met een erg serieus gezicht.

Samen kiezen we een kaarsje uit en drukken we op het knopje.
Hij kijkt samen met zijn vriendjes naar de tafel met “brandende” kaarsjes.
‘Gaan we nu buitenspelen, Juhuf?’
‘Ja, nu gaan we buitenspelen.’